Instytut Ochrony Roślin - Państwowy Instytut Badawczy

Zadanie 1.5. Modernizacja i aktualizacja metodyk do monitorowania agrofagów dla potrzeb krótko i długoterminowego ich prognozowania.

Kierownik zadania: dr Anna Tratwal

Komórki organizacyjne Instytutu realizujące zadanie:

1. Zakład Metod Prognozowania Agrofagów i Ekonomiki Ochrony Roślin;

2. Zakład Entomologii;

3. Terenowa Stacja Doświadczalna Instytutu w Rzeszowie;

4. Terenowa Stacja Doświadczalna Instytutu w Toruniu.

Od stycznia 2014 r. państwa członkowskie Unii Europejskiej będą zobowiązane do wprowadzenia integrowanej ochrony roślin wszystkich upraw. W związku z tym konieczne będzie prawidłowe, krótko i długoterminowe prognozowanie występowania agrofagów.

Celem przedstawionego zadania jest opracowywanie nowych, zaktualizowanych metodyk prowadzenia monitoringu, na podstawie najnowszych wyników badań, zmian obserwowanych w doborze odmian, agrotechnice oraz zjawiskach klimatycznych. Plan realizacji zadania nie przewiduje badań naukowych,
ale wykorzystanie wszystkich dostępnych informacji i wyników w celu ich łączenia
z myślą o modernizacji obowiązujących obecnie metodyk.

Prawidłowa sygnalizacja pojawiania się stadiów rozwojowych agrofagów, które należy zwalczać, jest ważnym elementem w ograniczaniu szkodliwości agrofagów
i strat w plonach. W zadaniu uwzględnione będą postępujące zmiany klimatyczne
i ich wpływ na rozwój szkodników, obserwowane zmiany w ich preferencjach pokarmowych, a także wzrastający areał roślin energetycznych oraz motylkowatych
i konieczność ich ochrony.

Dobra praktyka ochrony roślin, zakładająca prowadzenie monitoringu agrofagów na chronionych plantacjach, wyraźnie podkreśla konieczność oceny nasilenia objawów choroby lub liczebności populacji pod koniec sezonu wegetacyjnego – prognoza długoterminowa, na początku nowego sezonu wegetacyjnego – prognoza średnioterminowa, oraz w sezonie wegetacyjnym na konkretnej plantacji w celu prognozowania krótkoterminowego i weryfikacji progu ekonomicznej szkodliwości.

Przy opracowywaniu metodyk uwzględnione będą nowoczesne metody sygnalizacji optymalnego terminu chemicznego zwalczania za pomocą np. pułapek feromonowych, aspiratora Johnsona, czy zweryfikowanych w lokalnych warunkach Rzeczypospolitej Polskiej systemów wspomagania decyzji Decision Support System i innych. Zastosowanie systemów wspomagania decyzji Decision Support System 
w ochronie roślin nie zwalnia producenta i doradcy z przeprowadzania szczegółowych obserwacji i lustracji na konkretnej plantacji, przed podjęciem decyzji o zwalczaniu chemicznym. Wszystkie te elementy oraz systematyka, morfologia, biologia, objawy porażenia, skutki żerowania oraz dostępne metody sygnalizacji chorób i szkodników zostaną uwzględnione w metodykach do obserwacji polowych.

Harmonogram realizacji zadania z podziałem na etapy

Etap I - 2011 r.

Prowadzenie weryfikacji istniejących metodyk oraz opracowywanie metodyk obserwacji polowych dla agrofagów aktualnie będących zagrożeniem dla roślin rolniczych oraz opracowanie metodyk obserwacji polowych dla niezmiarki paskowanej (Chlorops pumilionis) i skoczka sześciorka (Macrosteles laevis), agrofagów będących zagrożeniem dla roślin zbożowych.

Etap II - 2012 r.

Prowadzenie weryfikacji istniejących metodyk oraz opracowywanie metodyk obserwacji polowych dla agrofagów aktualnie będących zagrożeniem dla roślin rolniczych oraz opracowanie metodyk obserwacji polowych dla paciornicy pszeniczanki (Contarinia tritici) i pryszczarka pszenicznego (Sitodiplosis mosellana), agrofagów będących zagrożeniem dla roślin zbożowych.

Etap III - 2013 r.

Prowadzenie weryfikacji istniejących metodyk oraz opracowywanie metodyk obserwacji polowych dla agrofagów aktualnie będących zagrożeniem dla roślin rolniczych oraz opracowanie metodyk obserwacji polowych dla mszyc (Aphididae) na ziemniaku i mszycy trzmielinowo-burakowej (Aphis fabae) na buraku, agrofagów będących zagrożeniem dla roślin okopowych.

Etap IV - 2014 r.

Prowadzenie weryfikacji istniejących metodyk oraz opracowywanie metodyk obserwacji polowych dla agrofagów aktualnie będących zagrożeniem dla roślin rolniczych oraz opracowanie metodyk obserwacji polowych dla ważnych gospodarczo agrofagów występujących na roślinach energetycznych.

Etap V - 2015 r.

Prowadzenie weryfikacji istniejących metodyk oraz opracowywanie metodyk obserwacji polowych dla agrofagów aktualnie będących zagrożeniem dla roślin rolniczych oraz opracowanie metodyk obserwacji polowych dla ważnych gospodarczo agrofagów występujących na roślinach motylkowatych.

Uzyskane wyniki służą producentom i doradcom rolnym do przeprowadzania obserwacji polowych dla potrzeb prognozowania krótkoterminowego agrofagów. Aktualizowane metodyki umożliwiają producentom i doradcom rolnym praktyczne wykorzystanie najnowszych wyników badań ułatwiających diagnostykę agrofagów, wyznaczanie optymalnego terminu zabiegu chemicznego i racjonalne stosowanie środków ochrony roślin. Odbiorcami wyników jest również Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.