Dane kontaktowe
60-318 POZNAŃ, ul. Władysława Węgorka 20
tel.: +48 61 864 9000, fax: +48 61 867 6301
e-mail: sekretariat@iorpib.poznan.pl
Kierownik zadania: mgr inż. Wojciech Śliwiński
Komórka organizacyjna Instytutu realizująca zadanie:
Oddział Instytutu w Sośnicowicach.
Podstawowym dokumentem strategicznym w zakresie ochrony środowiska w Unii Europejskiej jest 6 EAP – Szósty Program Działań na Rzecz Środowiska. Konsekwencją przyjęcia tego programu przez Parlament Europejski i Radę,
a w szczególności jego trzeciego priorytetu ,,Środowisko naturalne i zdrowie” jest opracowanie Strategii Tematycznej (TS). Strategia Tematyczna w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów – dokument COM(2006)372 z dnia 12 lipca 2006 r. za główny cel uznaje zwiększenie poziomu ochrony środowiska naturalnego i zdrowia ludzi przez minimalizację ryzyka związanego ze stosowaniem środków ochrony roślin. Strategia podaje cele szczegółowe, które umożliwiają osiągnięcie celu głównego, którymi są:
1) poprawa kontroli stosowania i dystrybucji pestycydów;
2) stworzenie przejrzystego systemu sprawozdawczości i monitorowania postępu osiągniętego podczas realizacji celów strategii łącznie z opracowaniem odpowiednich wskaźników.
Z dniem 14 czerwca 2011 r. weszło w życie rozporządzenie nr 1107/2009/WE oraz z dniem 26 listopada 2011 r. dyrektywa 2009/128/WE ustanawiająca ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów.
Ujęte w zadaniu działania nie mają charakteru naukowo-poznawczego, mają się stać gwarancją wywiązania się Rzeczypospolitej Polskiej z obowiązków wynikających z realizacji rozporządzenia nr 1107/2009, rozporządzenia 1185/2009 w sprawie statystyk dotyczących pestycydów oraz dyrektywy 2009/128/WE.
Celem zadania jest prowadzenie systemu analizowania sprzedaży i zużycia środków ochrony roślin w Rzeczypospolitej Polskiej. Metodyka i jakość dla agregacji danych oraz obliczeń musi być zgodna z obowiązującym Rozporządzeniem w tej sprawie. Całość zadania realizowana będzie w ścisłej współpracy z Głównym Urzędem Statystycznym.
Monitorowanie zużycia środków ochrony roślin jest, zgodnie z art. 80 pkt 7 ustawy
z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin, zadaniem Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa, która przeprowadza w tym zakresie badania ankietowe. Monitorowanie sprzedaży środków ochrony roślin prowadzi natomiast Główny Urząd Statystyczny we współpracy z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dla wykorzystania danych pochodzących z wymienionych wyżej monitoringów konieczna jest ich agregacja i analiza statystyczna.
Monitorowanie zużycia i sprzedaży środków ochrony roślin jest istotnym elementem analizy ryzyka związanego ze stosowaniem środków ochrony roślin i ich wpływem na środowisko naturalne.
Zharmonizowane i porównywalne statystyki w ramach krajów unijnych dotyczące sprzedaży i zużycia środków ochrony roślin są niezbędne dla rozwoju i monitorowania prawa i polityki Unii Europejskiej w kontekście strategii tematycznej w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów oraz do monitorowania postępów przez obliczanie wskaźników ryzyka pestycydowego we wdrażaniu zasad zrównoważonej ochrony roślin. Informacje o sprzedaży i zużyciu środków są bardzo ważnym elementem prawidłowej komunikacji rządów z obywatelami w zakresie stosowania pestycydów i ochrony środowiska. Są również bardzo ważną bazą dla wielu prac
o charakterze naukowo-badawczym i wdrożeniowym.
Drugim ważnym celem zadania jest stworzenie mechanizmu monitorowania ryzyka związanego ze stosowaniem środków ochrony roślin. Narzędziem są tu „wskaźniki ryzyka pestycydowego”, które są funkcją ryzyka i parametrów związanych
ze stosowaniem środków ochrony roślin.
Obowiązek monitorowania ryzyka związanego ze stosowaniem środków ochrony roślin wynika z postanowień dyrektywy 128/2009/WE. Jest on szczególnie potrzebny dla prawidłowego opracowania krajowego planu działania mającego na celu osiągnięcie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin. Do stworzenia takiego planu, obejmującego mierzalne cele w zakresie ograniczania ryzyka związanego ze stosowaniem środków ochrony roślin obliguje państwa członkowskie art. 4 dyrektywy 2009/128/WE.
Do tworzenia wskaźników niezbędna jest duża liczba elementów w postaci szczegółowych danych. W tym celu praca nad wskaźnikami musi być poprzedzona skonstruowaniem odpowiednich baz danych co jest również celem zadania. Jednym z podstawowych zestawów informacji do obliczania wskaźników są dane o sprzedaży i zużyciu środków ochrony roślin.
Harmonogram realizacji zadania z podziałem na etapy
Etap I - 2011 r.
1) gromadzenie danych z Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa
i Głównego Urzędu Statystycznego, opracowanie danych uzyskanych podczas monitorowania sprzedaży i zużycia środków ochrony roślin za
2010 r. oraz modernizacja i uaktualnianie systemu;
2) tworzenie tematycznych baz danych, wytypowanie pierwszej grupy wskaźników ryzyka związanych ze stosowaniem środków ochrony roślin i ich obliczanie na układach modelowych, priorytetyzacje obszarów i obliczanie wskaźników w pierwszym obszarze oraz opracowanie niezbędnych narzędzi informatycznych;
3) analiza danych dotyczących pozostałości środków ochrony roślin;
4) prowadzenie współpracy międzynarodowej w dziedzinie wskaźników ryzyka związanych ze stosowaniem środków ochrony roślin.
Etap II - 2012 r.
1) gromadzenie danych z Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa
i Głównego Urzędu Statystycznego, opracowanie danych uzyskanych
z podczas monitorowania sprzedaży i zużycia środków ochrony roślin
za 2011 r. oraz modernizacja i uaktualnianie systemu;
2) kontynuacja tworzenia tematycznych baz danych oraz prac nad grupami wskaźników, ryzyka związanych ze stosowaniem środków ochrony roślin rozpoczętych w 2011 r.;
3) analiza danych dotyczących pozostałości środków ochrony roślin;
4) kontynuacja współpracy międzynarodowej.
Etap III - 2013 r.
Etap IV - 2014 r.
1) gromadzenie danych z Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa i
Głównego Urzędu Statystycznego, opracowanie danych z przeprowadzonego
monitorowania sprzedaży i zużycia środków ochrony roślin za 2013 r.;
2) analiza danych dotyczących pozostałości środków ochrony roślin;
3) obliczanie wskaźników ryzyka związanego ze stosowaniem środków ochrony roślin.
Etap V - 2015 r.
1) gromadzenie danych z Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa i Głównego Urzędu Statystycznego, opracowanie danych z przeprowadzonego monitorowania sprzedaży i zużycia środków ochrony roślin za 2014 r.;
2) analiza danych dotyczących pozostałości środków ochrony roślin;
3) kontynuacja obliczania wskaźników ryzyka związanego ze stosowaniem środków ochrony roślin;
4) analiza efektów monitorowania ryzyka związanego ze stosowaniem środków ochrony roślin.
Odbiorcami wyników są Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin
i Nasiennictwa, Główny Urząd Statystyczny oraz Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
60-318 POZNAŃ, ul. Władysława Węgorka 20
tel.: +48 61 864 9000, fax: +48 61 867 6301
e-mail: sekretariat@iorpib.poznan.pl